Читать описание книги
Аб тавары Бывае, што нацыя стварае імперыю, бывае, што імперыя стварае нацыю. У выпадку з Расеяй усё, як заўсёды, вельмі заблытанае. Сяргей Дрэнны, прафесар украінскай гісторыі Гарвардскага ўніверсітэта і адзін з галоўных адмыслоўцаў па гісторыі Ўсходняй Еўропы, даследуе пытанне зараджэння і развіцці рускай нацыянальнай самасвядомасці і яго скрыжаванняў са свядомасцю імперскім. Ідэя аб тым, што ў Расеі «асаблівы шлях» гістарычнага развіцця, стала ўжо амаль што дзяржаўнай ідэалогіяй, але да гэтага часу, як і стагоддзі таму, палітыкі, філосафы, пісьменнікі і рэлігійныя дзеячы спрабуюць асэнсаваць, што ж менавіта гэты шлях сабой уяўляе. А галоўнае — хто павінен ім прытрымлівацца, хто складае так званую рускую нацыю? Рускія, якія пражываюць у межах і за межамі Расійскай Федэрацыі? Ці, можа, усе ўсходнія славяне, уключаючы беларусаў і ўкраінцаў? А можа, гэта і зусім усё рускамоўнае насельніцтва Зямлі? Кожная эпоха спрабавала знайсці свае адказы на гэтыя пытанні. Расійская Імперыя, Савецкі Саюз, постсавецкая Расія: Сяргей Дрэнны падрабязна даследуе, як на працягу гісторыі гэтых дзяржаў мянялася нацыянальная самасвядомасць, з чаго яна складалася і як адчайна імкнулася вярнуцца назад, да страчанага раю, у часы Кіеўскай Русі. Анатацыя 12 лістапада 1472 года вялікі князь Маскоўскі Іван III, які ўвайшоў у айчынную гістарыяграфію як «збіральнік зямлі рускай», браў шлюб з Соф’яй Палеолаг, пляменніцай Канстанціна XI, апошняга візантыйскага імператара, які загінуў падчас узяцця туркамі Канстанцінопаля. Так маладая дзяржава заявіць аб сваіх неверагодных амбіцыях — ператварыцца ў Імперыю і стаць правапераемніцай Візантыі. Усю наступную гісторыю палітыкі, рэлігійныя дзеячы і філосафы будуць шукаць, што ж такое «руская нацыя» і які вектар яе шляху. У сваёй кнізе Сяргей Дрэнны разглядае гісторыю Расіі з пункту гледжання ўзнікнення і развіцця нацыянальнай самасвядомасці і пошуку шляхоў вяртання Кіеўскай дзяржавы, таго самага «страчанага царства». На гэтыя пошукі кіраўнікі ніколі не шкадавалі ні грошай, ні чакай, ні людзей. Гэтыя пошукі працягваюцца да гэтага часу.

20 секунд
Часто задаваемые вопросы