Пра што думалі і што адчувалі прачалавекі, якія жылі больш за мільён гадоў таму? Як разабрацца ва ўласных інстынктах і інстынктах іншых жывёл? Пра гэта і многае іншае расказвае гэтая аўдыё кніга.
Гэтая кніга расхінае дзверы нашага дома. Па адным яе бок — наш маленькі хатні свет, сям’я і дзяцінства, па іншай — свет знешні. Ён здаецца нам вялізным, але гэта як паглядзець. Можна так, што ён адразу скурчыцца да тонкай плёнкі на маленькім шарыку. Імя ёй — біясфера. Калі мы жывём у горадзе, яе як бы і няма: вакол адны людзі ды крыху дрэў. Дзе-нідзе нейкая жыўнасць. Як тут паверыць, што на Зямлі адначасова з намі жыве некалькі мільёнаў відаў раслін і жывёл?! Што ў біясферы розных відаў больш, чым людзей у вялікім горадзе. Нам здаецца, што «мы» і «яны» зусім розныя, што ў нас з імі няма нічога агульнага. Няхай мы дзеці біясферы, але ж асаблівыя, выбітныя! Няхай выйшлі мы ўсе іх Прыроды, але ж выйшлі ж! І даўно сталі Ўладарамі, Заваёўнікамі, Пераўтваральнікамі. І раптам кажуць, што мы ўсяго толькі адзін з відаў, зусім нават не самы шматлікі і зусім не самы патрэбны. І не Творца зусім, а шкоднік, да таго ж свавольны. Гэткае непаслухмянае дзіця. Маці цягне яго да люстэрка, прыгаворваючы: «Ну паглядзі, на каго ты падобны!».
Гэтая кніга — гутаркі перад люстэркам пра нас саміх у коле птушак, звяроў, дзяцей, далёкіх прашчураў і блізкіх продкаў. Але не павучальныя і навучальныя, а як раз такія, якія і належыць весці непаслухмяным, гарэзлівым, свавольным. Тэмы недазволеныя, прадметы забароненыя, гаворкі вольныя, а выпадкі альбо смешныя, альбо страшныя, альбо недарэчныя.
(В. Дольнік)
Віктар Рафаэльевіч Дольнік — расійскі арнітолаг, доктар біялагічных навук, прафесар, галоўны навуковы супрацоўнік Заалагічнага інстытута РАН. Віцэ-прэзідэнт Расійскага арніталагічнага таварыства, ганаровы замежны член арніталагічных таварыстваў ЗША (адзін з 6), Германіі, Нідэрландаў, аўтар больш за 200 навуковых прац, у тым ліку
9 манаграфій. Разам з М. А. Казловым аўтар некалькіх выданняў падручніка па заалогіі для сярэдняй школы. Шырокую вядомасць вучонаму прынеслі публікацыі ў канцы 1980-х-1990-х гадах артыкулаў па эталогіі чалавека. На аснове гэтых работ Віктар Дольнік апублікаваў кнігу «Непаслухмянае дзіця біясферы».
Уступленне
Гутарка першая «Археалогія чалавечых прыхільнасцяў»
Магія агню
Ад вароны да калекцыянера
Знаёмцеся: інстынкт
З чаго пачынаецца Радзіма
Запал да палявання
Цяга да зямлі
Чаму мы любім сабак
Каханне да прыроды
Гутарка другая «Падарожжа ў свет продкаў»
Партрэтная галерэя продкаў
Разумны чалавек
Камень спатыкнення
У госці да прашчураў
Гутарка трэцяя «Такое доўгае, нікім не зразуметае дзяцінства»
Ці прыемна адбыцца ад малпы?
Завошта этолагаў лаялі, а дзе-нідзе і забаранялі
Прыроджаныя паводзіны дзіцяці
Інстынкт уласнасці
Поўныя кішэні ўсялякай усячыны
Лгунішкі і дыпламаты
Зладзюжкі
Кансерватары
Пуга і пернік
Гульні
Страхі ў сне і наяве
Цацкі
Прадметы адушаўлёныя і неадушаўлёныя
Бацькі і дзеці
Розум супраць інстынкту
Ад інстынктыўных забарон — да маралі
Гутарка чацвёртая. «Рок року»
Знаёмцеся: пашумелкі
У падлеткаў свае пашумелкі
А можа, гэта «клубы»?
Ці не «банды» гэта?
Якія вылучаюць паводзіны
Чахарда куміраў
Гутарка пятая. «Пра бусел, капусту і першародны грэх»
Этологія ведае, які ў забароненага плёну быў прысмак
Нявінныя гульні ў капусных градках
Самае першае каханне
Правілы знаёмства
Ад Венеры да вазы
Падглядванне
Біўні, рогі, грабяні, грывы
Ды звернеце ж на мяне ўвагу
Не лепшы выбар
Дагляданне
Закаханасць
Калі б нас прыносілі буслы
Доля чалавекападобных
Плён групавога шлюбу
«Тэхніка сэксу»
Прадзюсар выдання: Уладзімір Вараб’ёў
© В. Дольнік (спадчыннікі)
© ТАА «Петрогліф»
©&℗ ІП Вараб’ёў
©&℗ ВД САЮЗ
