Увага! Фанаграма змяшчае нецэнзурную лаянку.
У цяпер ужо далёкім 1970 годзе ў колькасці двух экзэмпляраў, надрукаваных на машынцы, выйшла ў свет паэма трыццацігадовага Венедыкта Ерафеева «Масква-Пеўнікі». Спачатку яе прачытала «ўся Масква», потым правінцыя, а потым і ўвесь свет. Папулярнасць кнігі заспела Венедыкта Ерафеева знянацку. Па яго ўласным прызнанні, ён пісаў паэму для некалькіх сяброў, каб яны маглі некалькі старонак пасмяяцца, а некалькі патужыць і задумацца.
Сюжэт паэмы просты. Галоўны герой едзе на электрычцы з Масквы ў Пеўнікі.
У кожным раздзеле аўтар апісвае тое, што адбываецца з ім падчас прытрымлівання ад адной станцыі да іншай. Улічваючы тое, што на працягу ўсёй паездкі герой прыкладаецца да бутэлькі, не дзіўна, што ў канчатковым выніку да станцыі Пеўнікі ён не даязджае.
1. «Мне падабаецца, што ў народа маёй краіны вочы такія пустыя і выпуклыя… Гэтыя вочы не прададуць. Нічога не прададуць і нічога не купяць. Што б ні здарылася з маёй краінай, у дні сумневаў, у дні цяжкіх роздумаў, у час любых выпрабаванняў і бедстваў — гэтыя вочы не міргнуць. Ім усё божая раса…»
8
2. «Ва ўступленні да Першага выдання я папярэджваў усіх дзяўчат, што кіраўніка „Серпа і Молата – Карачарава“ варта прапусціць, не чытаючы, паколькі за фразай „І неадкладна выпіў“ варта паўтары старонкі найчыстага мацюка, што ва ўсім гэтым раздзеле няма ніводнага цэнзурнага слова, за выключэннем фразы „І неадкладна выпіў“.
3. «Усё на свеце павінна адбывацца павольна і няправільна, каб не паспеў заганарыцца чалавек, каб чалавек быў сумны і разгублены».
4. «…а што і дзе я піў? і ў якой паслядоўнасці? ці на карысць сабе піў ці на зло?
5. «Калі нават ты ідзеш налева — патрапіш на Курскі вакзал; калі прама — усё роўна на Курскі вакзал; калі направа — усё роўна на Курскі вакзал».
6. «О, самы бяссільны і ганебны час у жыцці майго народа — час ад світання да адкрыцця крам!»
7. «– Спіртнога нічога няма, – сказаў выкідала. І агледзеў мяне як дохлую птушачку або брудны казялец».
8. «Чаму яны ўсё так грубыя? А? І грубыя ж, падкрэслена грубыя ў тыя самыя імгненні, калі нельга быць грубым, калі ў чалавека з пахмелля ўсе нервы навыпуск, калі ён маладушны і ціхі?
9. «Я пагадзіўся б жыць на свеце цэлую вечнасць, калі б раней мне паказалі куток, дзе не заўсёды ёсць месца подзвігам».
10. «О, звярыны аскал быцця!»
11. «Я звяртаюся да ўсіх родных і блізкіх, да ўсіх людзей добрай волі, я звяртаюся да ўсіх, чыё сэрца адкрыта для паэзіі і спачування: …амаль што хвілінай маўчання тое, што невыказна. Калі ў вас ёсць пад рукой які-небудзь прыдатны гудок, — націсніце на гэты гудок ».
12. «Я стаю як слуп пасярод плошчы Курскага вакзала. Таксі абцякаюць мяне з усіх чатырох бакоў. Людзі – таксама, і глядзяць так дзіка: думаюць, напэўна – разабраць яго вось так, у навучаньне народам старажытнасьці ці не пакаяць»?
13. «Раніцай дрэнна, увечары добра — дакладная прыкмета благога чалавека».
14. «Я, пахмяляючыся раніцай, хаваюся ад неба і зямлі, таму што гэта інтымней за ўсякую інтымнасць!.. Да працы п’ю хаваюся, падчас працы п’ю хаваюся… я бязмежна пашырыў сферу інтымнасці – колькі разоў гэта губіла мяне…»
15. «Карыандравая дзейнічае на чалавека антыгуманна».
16. «Засмяяліся, як багі».
17. «Добраму чалавеку дрэнная баба бывае вельмі патрэбна».
18. «Не мог жа я перасекчы Садовае кольца, нічога не выпіўшы».
19. «Нельга давяраць меркаванню чалавека, які не паспеў пахмяліцца».
20. «Я стаў падазраваць сябе ў здрадзе самому сабе і сваім перакананням».
21. «Калі ты ўпершыню заўважыў, Венька, што ты дурань?»
22. «Кладзіўся спаць з адной толькі думкай: ці прачнуся я ў пятніцу? А прачынаўся ў суботу…»
23. «Хто можа паручыцца, што наша паслязаўтра не будзе горш нашага пазаўчора?»
24. «Я ўвесь неяк знік і страціў душу».
25. «Публіка паглядзела на мяне абыякава, круглымі і як быццам нічым не занятымі вачыма».
26. «Чалавек павінен усяго сябе аддаваць людзям, нават калі яго і браць не жадаюць».
Выконвае: Веньямін Смехаў
© В. Ерафееў (спадчыннікі)
©&℗ ІП Вараб’ёў В.А. 2013
©&℗ ВД САЮЗ 2013
